Ontstaan en ontwikkeling van het veen
De ontwikkeling van hoogveen
In het noordwesten van Duitsland kwamen de veengebieden aan het eind van de laatste ijstijd tot ontwikkeling. Toen de gletsjers gingen smelten bleef het water op laaggelegen plekken staan. Plantenresten verteerden maar ten dele. Zo ontstond eerst laagveen en later, toen de turflaag groeide, ook hoogveen.
Turf stampen
Verwennerij voor de voeten: hier kun je niet alleen zien hoe de turfvezels eruitzien, je kunt ze ook voelen met je voeten. Sokken uit en stampen maar!
Indrukwekkend veenpakket
In de Esterwege Dose was het veen op sommige plekken maar liefst 6,40 meter diep. Ongeveer zo hoog als de berken die achter de turfstampplek staan.
Millimeter per jaar
Het onderste deel van de veenmossen en andere hoogveenplanten sterven in het zuurstofarme water af en vormen een dichte laag. Het materiaal kan niet verteren en verandert langzaam maar zeker in turf. Zo groeit het hoogveen. Dat aangroeien is trouwens een proces van eeuwen: elk jaar komt er slechts één millimeter bij...
Klein plantje - groot effect
veenmossen
Het veen trekt vochtminnende planten aan. Het zijn vooral de veenmossen die ervoor zorgen dat de hoogveenbulten ver boven de grondwaterspiegel uitsteken. Die speciale mossen kunnen namelijk het 25-voudige van hun eigen gewicht aan water opzuigen. Zelfs in afgestorven toestand behouden ze hun sponswerking en nemen water op of geven het af.
Soorten veen
Hoogveen (c) NLWKN
Laagveen ontstaat – de naam zegt het al – op laaggelegen plekken. Het staat in verbinding met het grondwater en is daarom voedselrijk.
Hoogveen, zoals hier in de Esterweger Dose, wordt uitsluitend door regenwater gevoed. De stenige onderlaag onder het veen maakt contact met het grondwater onmogelijk. Regenwater kan dus ook niet wegzakken. Daarom is hoogveen buitengewoon arm aan zuurstof en voedingsstoffen en is het zuurgehalte hoog.
Het overgangsstadium tussen laagveen en hoogveen noemt men ook wel overgangsveen.
De kleurige veenvegetatie verandert in bruine humus.
Het kost duizenden jaren om levend hoogveen te vormen.
De zonnedauw is een perfecte partner voor veenmos.
Bodemprofiel van hoogveen met hoogte-indicatie
