Turfgebruik – vroeger en nu
Turf voor eigen gebruik
In de veengebieden was van oudsher weinig hout om te verstoken en dus gebruikte men tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw turf als alternatief.
De turf werd met de hand gestoken, een moeizame klus. Na het steken moesten de turven maandenlang drogen voor ze als brandstof konden dienen. Optimaal was dat niet, want de turf wilde maar matig branden en een met turf gestookt vuur stonk een uur in de wind.
Begin twintigste eeuw begon men turf bij te stoken in energiecentrales. Daarnaast werd turf in kolenmeilers verwerkt tot turfcokes. Die hadden als voordeel dat ze meer energie leverden en betere verbrandingseigenschappen hadden.
Huisbrandturf en turfcokes werden later verdrongen door brandstoffen met een hoger rendement en een lagere milieubelasting.
Sinds de jaren zestig wordt ook gebruik gemaakt van de groeibevorderende eigenschappen van turf.
In de tuinbouw wordt turf gebruikt bij de productie van potgrond en teeltsubstraten. Die bevatten naast turf onder meer kalk, mest, gft-compost, houtvezels en zand. Er zijn wel duizend verschillende soorten teeltsubstraat, afgestemd op de behoefte van elke plant.
Minder bekend is dat turfvezels ook gebruikt worden in de textielproductie. In dat geval worden de vezels samen met wol of zijde tot lange draden gesponnen en van die draden weeft men doeken. Het percentage turfvezel ligt bij dit materiaal tussen de 10 en 50 procent.
Textiel met turfvezels houdt de huid koel. Men zegt dat het hoge zuurgehalte (zweet)geur bindt en neutraliseert.
Aquariumhouders en vijverbezitters waarderen turf als granulaat voor filtersystemen. De zwarte turf verlaagt de pH-waarde en het stikstofgehalte van het water. Dat bevordert de groei van waterplanten en remt de groei van algen en schimmels.
Bovendien bevat turf fulvozuren, die de kwetsbare slijmvliezen van vissen beschermen tegen bacteriële aandoeningen. Humuszuur verhoogt de weerstand van de vissen.
Ook in kuuroorden en wellnesscentra wordt turf toegepast. Turf in bad houdt het water lang warm en geeft die warmte langzaam af aan het lichaam. Warme baden en pakkingen met turf stimuleren de doorbloeding en werken ontspannend op de spieren.
Bovendien zorgt humuszuur ervoor dat de huid beter doorbloed raakt. Dat maakt de huid zacht en soepel. Humuszuur werkt naar verluidt ook ontstekingsremmend.
